Ongeveer de helft van de gemeenten in Nederland heeft een huisvestings­­ver­or­de­ning. Sommige gemeenten hebben een huisvestingsverordening met uitgebreide regels over de woonruimteverdeling in de huur sector. Andere gemeenten hebben hun verordening beperkt tot de urgente groepen die gehuisvest moeten worden. De wet ‘Versterking regie volkshuisvesting’ zorgt ervoor dat straks alle gemeenten tenminste een urgentieverordening hebben. De gemeenten zonder verordening moeten dus aan het werk. Wat betekent dat voor de corporaties in deze gemeenten?

Enserve is op het gebied van de woonruimteverdeling actief betrokken in acht regio’s. Vier van de acht hebben momenteel al te maken met huisvestingsverordeningen. Voor hen verandert er relatief weinig. Dat geldt niet voor de andere vier regio’s: Twente, de Achterhoek, Drenthe en de regio Apeldoorn. Zij krijgen straks ook te maken met een verordening, terwijl ze nu nog zelf aan het roer staan.

De meeste gemeenten kijken nog even de kat uit de boom. Zij wachten totdat de wetgeving definitief is. Dat geldt niet voor de gemeenten in Friesland.

Friesland gaat voorop

Samen met Companen begeleidt Enserve de invoeringen van een urgentieverordening in Friesland. De Friezen gaan voortvarend te werk. Zij zijn vorig jaar al gestart met implementatie. Voor de corporaties is dat wennen. Er ligt straks een verordening die bepaalt welke groepen zij met voorrang moeten helpen. Nu hebben de corporaties in Friesland nog hun eigen regels voor urgenties. Zij hebben een klachtencommissie en hebben met de gemeenten waar zij werkzaam zijn samenwerkingsovereenkomsten afgesloten. Straks is de urgentie een formele beschikking van het college van B&W. De samenwerking krijgt hiermee een wettelijk kader.

Om welke groepen gaat het volgens de wet?

–             Maatschappelijke opvang

–             Beschermd Wonen

–             Medisch urgenten

–             Mantelzorg verleners of ontvangers

–             Stoppende sekswerkers

–             Ex-gedetineerden

Voor de laatste drie groepen heeft men in Friesland nog niets geregeld. Voor de andere groepen al wel. De drie nieuwe groepen zijn naar verwachting bescheiden van omvang. Er verandert dus niet zo heel veel in de praktijk.  De groep statushouders ontbreekt in de lijst van aandachtsgroepen. Toch heeft men in Friesland ervoor gekozen deze wel op te nemen in de verordening. Het gaat om een grote groep waarvoor je je ogen niet kunt sluiten.

Hoe ziet het proces er in hoofdlijnen uit?

Voor bijna alle aandachtsgroepen begint het bij een inschrijving als woningzoekende. Wie niet via de reguliere weg aan een woning kan komen, kan in aanmerking komen voor een urgentie. De urgentieaanvraag wordt bijna altijd vanuit de (zorg)instelling die de woningzoekende begeleid gedaan. De urgentie-organisatie beoordeelt de aanvragen (met uitzondering van statushouders) en stelt eventueel voorwaarden (woningtype en -grootte, locatie, begeleiding). De gemeente geeft de ugentiebeschikking af. Wie het niet eens is met deze beschikking kan bezwaar aantekenen bij zijn gemeente.

Wanneer een positieve beschikking is afgegeven door de gemeente begint het werk voor de corporaties. Zij zullen een passende woning moeten vinden voor de urgente woningzoekenden. Bijna altijd zal dit via bemiddeling gaan. In bijzondere situaties kunnen urgente woningzoekenden zelf zoeken.

Woningzoekenden met een rugzak kunnen extra begeleiding van (zorg)instellingen krijgen. Deze begeleiding houdt niet op na het tekenen van de huurovereenkomst. In bijzondere situaties bieden corporaties een tijdelijke drie-partijen-overeenkomst aan. Na goed huurderschap wordt dit omgezet naar een individuele definitieve huurovereenkomst.

Voors en tegens

Als het goed is, worden straks in heel Friesland alle aandachtsgroepen op uniforme wijze beoordeelt en gehuisvest. Dat is winst. Daarbij moet wel voorkomen worden dat elke gemeente zijn eigen sausje over de verordening wil gieten. Samenwerking tussen de gemeenten is daarom van groot belang.

Daar staat tegenover dat het beleid minder flexibel wordt. De gemeente stelt de verordening immers voor vier jaar vast. Corporaties kunnen niet meer bijsturen.

Conclusie

Corporaties krijgen minder invloed en het beleid is moeilijker aan te passen. Maar we moeten de veranderingen wel in het juiste perspectief zien. De meeste doelgroepen worden ook nu al met voorrang geholpen. Het gaat straks in Friesland naar verwachting om 25% van het woningaanbod. De andere 75% van het aanbod wordt in de urgentieverordening niet geregeld. Hier blijft het beleid van de (samenwerkende) corporaties geldig.

Deel dit artikel